Articles

Surowe vs. gotowane zioła lecznicze i surowe soki ziołowe

• 
• 

Details

Created on Thursday, 15 December 2011 16:42

Last Updated on Friday, 21 July 2023 05:46

Written by surawka

Hits: 5292

Surowe vs. gotowane zioła lecznicze i surowe soki ziołowe

By Tom Billings

(Listopad 1997)

Tłumaczenie: Karolina Abramowicz

Pytania czy lecznicze zioła powinny być używane surowe czy gotowane oraz jaka jest skuteczność surowych soków ziołowych ,pojawią się często. Ten artykuł pokrótce odpowiada na te pytania.

Świeże, surowe zioła są zazwyczaj uważane za najsilniejszą postać z której wywodzą się zioła lecznicze. W szczególności to właśnie surowe soki ziołowe są przyswajane szybciej i łatwiej niż jakakolwiek inna forma spożywania surowych ziół. Spożywanie soków z surowych ziół jest powszechne w Ajurwedzie, tradycyjnej filozofii lecznictwa i zdrowia w Indiach jak również w zielarstwie krajach Zachodu ( zobacz książkę ?Uzdrawianie za pomocą soków ziołowych? Siegfrieda Gursche, o podejściu krajów Zachodu do ziół oraz spożywaniu soków z surowych ziół). Rozległe wykorzystanie soku z trawy pszenicy (a także soków z trawy jęczmiennej, lucerny) w diecie surowej żywności jest znakomitym przykładem wykorzystywania soków z surowych ziół dla zdrowia i lecznictwa.

Jednakże realia nie zawsze dostosowują się do naszych preferencji a wykorzystanie surowych ziół jest ograniczone przez wiele czynników. Omówienie tych czynników znajduje się poniżej:

• Postać: niektóre zioła trudno używać jako surowe.

Niewątpliwie liście oraz soczyste owoce mogą być przerabiane na soki bądź spożywane na surowo. Jednakże trudno jeść korę, drewno, nasiona czy suche strączki w stanie surowym. Niektóre suche strąki mogą być jedzone tak jak są (np. chleb świętojański) lub namoczone przed spożyciem (np. strączyniec). Jednak trudno jeść drewno/korę, twarde nasiona dopóki nie są delikatnie zmielone ( a i wtedy mogą czasem powodować bóle żołądka).

• Dostępność: użycie przepisów.

Większość metod (przepisów)ziołolecznictwa wykorzystuje mieszankę ziół, zamiast pojedynczych ziół. Wykorzystanie poszczególnych ziół nie jest zbyt znane. Jednakże łatwiej znaleźć jedno z ziół niż wszystkie 5-12 ziół znajdujących się w przepisie ,za jednym razem, a które są dodatkowo świeże i surowe. Dodatkowo, czynniki dotyczące formy (np. niektóre zioła w przepisie to kora drzewa) okazują się kolejnym wyzwaniem. Z tego powodu, proszki z suszonych ziół oraz nalewki są szeroko wykorzystywane w ziołolecznictwie, a w ten sposób łatwiej sprostać przepisom.

• Metody oraz czas: metody oraz moment, w którym spożywane są zioła może być znaczący.

Zarówno Ajurveda jak i tradycyjna chińska medycyna uważają, że metody oraz moment spożywania ziół jest bardzo ważny. W zależności od stanu zdrowia osoby, rodzaju schorzenia, zioła oraz receptury mogą być stosowane przed posiłkiem, tuż po, pomiędzy posiłkami, w nocy, nad ranem, etc. Podobnie różnią się roztwory ziołowych specyfików: gorąca bądź zimna woda, mleko, sok aloesowy, miód, etc. Ci, którzy chcą stosować surowe zioła bądź zmienić metody/czas spożywania powinni skonsultować się ze swoim doradcą ?znawcą ziołolecznictwa.

• Roztwory: użycie zimnej wody/mleka/alkoholu

Ciepła woda(mleko) oraz alkohol są częstymi roztworami, które stosuje się wraz z ziołami. Dla tych ziół, które trudno stosować na surowo (np. drewno ,kora drzew, twarde nasiona), termiczna ekstracja pozwala wyizolowanie więcej alkaloidów i innych substancji aktywnych zawartych w takich ziołach; poprzez namaczanie w gorącym roztworze (gorąca woda/alkohol),w ten sposób związki aktywne mogą być bardziej przyswajalne, dostępne w ustroju. Prawdopodobnie surowe zioła zawierają więcej aktywnych składników niż gotowane; jednakże jeśli surowe zioła występują w trudnej do przyswojenia postaci, mogą przejść przez przewód pokarmowy i nie zostać strawione ani przyswojone.. Jeśli tak się stanie, aktywne składniki zostają zmarnowane. W takich przypadkach gorąca herbata czy nalewka ,zawierające mniej aktywnych składników, które jednak zostają wchłonięte, mogą być bardziej skuteczne.

• Dawkowanie: niektóre zioła są bardzo szorstkie (ostre) w surowej postaci

W czasie zdobywania moich osobistych doświadczeń, odkryłem, ze mrożona herbata wytworzona z surowych liści miodly indyjskiej (Azadirachta indica ,drzewo Neem )jest bardzo cierpka ( i moczopędna).Herbata z ugotowanych liści nie tak cierpka jak z surowych, więc ja bym ich nie polecił. Mahatma Ghandi regularnie jadał chutny-pickles ( marynata w pikantnym sosie indyjskim) przyrządzone z surowymi liśćmi miodly indyjskiej jako pomoc w praktykowaniu celibatu. Miodla indyjska jest szeroko wykorzystywana w programach walki z cukrzycą i rakiem w Ajurwedzie. Kolejnym przykładem jest opowieść mojego przyjaciela, Bodhi, który sporządził sok z surowych liści gingko (miłorząb) , który był tak mocny, że aż zaparł dech w piersiach! Więc każdy powinien użyć własnego rozsądku korzystając z ziół- one mogą być naprawdę mocne!

Z drugiej zaś strony, niektóre zioła mogą być z powodzeniem stosowane na surowo, np. włoski nasienne kukurydzy czy korzenie mniszka lekarskiego (w przypadku mniszka poprzez namaczanie w lodówce). Odpowiednie dawkowanie jest bardzo istotne, szczególnie gdy zioło jest surowe i mocne. Łatwo przedawkować z surowymi ziołami.

Uwaga: Przepis na mrożoną herbatę z surowych ziół:

Przygotuj suszone zioła, umieść w czystej szklanej butelce wypełnionej wodą (z pokrywką), dobrze wstrząśnij. Jeżeli zioła będą w postaci drobno zmielonego proszku, schłódź herbatę natychmiast. Jeśli nie, wówczas pozostaw zioła w wodzie w temperaturze pokojowej aż nasiąkną wodą-może to potrwać od 1-2h. Następnie wrzuć zioła i wodę do miksera i miksuj na średnich bądź wysokich obrotach ( aby zmielić namoczone zioła). Później wlej je z powrotem do butelki i odstaw ja do lodówki na noc-mrożona herbata będzie gotowa nad ranem. Uwaga: jeżeli zioła występują w postaci proszku możesz pozostawić je w temperaturze pokojowej zamiast w lodówce przez godzinę czy dwie, wstrząsnąć co jakiś czas i spożyć od razu. Bądź ostrożny: powinno się unikać długiego czasu bez schładzania ze względu na ryzyko rozwoju bakterii.

• Smak: może być (bardzo) nieprzyjemny

Nieprzyjemny smak surowych ziół można czasami zneutralizować poprzez stosowanie ich z jedzeniem (co nie zawsze jest właściwe). Jeżeli zioła występują w postaci soku, mogą być wymieszane z sokiem z selera albo z marchwi. Sok ze świeżych marchewek jest znakomitym ?nosicielem? ponieważ jest szybko wchłaniany do organizmu.(Sok z marchwi nie jest odpowiedni dla wszystkich ?szczególnie dla tych którzy zmagają się z cukrzycą czy hipoglikemią ; wg Ajurwedy sok z marchwi rozgrzewa i wpływa na wzrost chleba pitta. Ale nie tylko oni musza uważać z dawkowaniem; kiedy miesza się soki ziołowe z marchewkowym czy selerowym, neutralizujący efekt na skutek użycia soków warzywnych może przyczynić się do przesadzenia z ilością ziół.

Na zakończenie , tym którzy mają poważne problemy ze zdrowiem, zaleciłbym skonsultowanie się z lekarzem (najlepiej specjalizującym się w ziołolecznictwie) zanim zmienią swoją dietę na zawierającą świeże, surowe zioła. Ci z nas którzy są zdrowi mogą swobodnie decydować o tym czy chcą eksperymentować z ziołami czy nie (oczywiście na własne ryzyko)

Mam nadzieję, że powyższy artykuł zainteresował czytających. Życzę dużo zdrowia!